Καστροπολιτεία και διαβατικά
Τα περισσότερα παραδοσιακά κτήρια συγκεντρώνονται σε μια ορισμένη υποπεριοχή. Αυτή η υποπεριοχή αποτελεί, τον αρχικό πυρήνα του οικισμού. Στον πυρήνα αυτό, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η εκκλησία, καθώς η θέση της είναι στρατηγική, κρύβοντας πίσω από αυτήν και ''προστατεύοντας'' τον οικισμό. Ταυτόχρονα, αυτή αποτελεί το πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο του οικισμού.
Παρατηρώντας τη μορφή αυτού του πυρήνα, συμπεραίνουμε ότι τα κτήρια είναι τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, δίχως υποχώρηση από το όριο του δρόμου. Ως γνωστόν, η Ύδρα, δεχόταν συνεχείς επιθέσεις από κατακτητές και γι' αυτό το λόγο τόσο στον οικισμό του νησιού επινοήθηκαν διάφορες αμυντικές μέθοδοι. Επομένως, η προαναφερθείσα δόμηση έχει ως στόχο το σχηματισμό ενός φυσικού οχυρού, της λεγόμενης καστροπολιτείας. Αναλυτικότερα, τα κτήρια συγκροτούν ένα αυστηρό τείχος προστασίας,καθώς οι αυλές τοποθετούνται στο πίσω μέρος. Η επικοινωνία μεταξύ των γειτνιαζόντων κατοικιών ήταν εφικτή, μέσω ενδιάμεσων ανοιγμάτων, στενών μονοπατιών ανάμεσα στα οικοδομικά τετράγωνα ή ακόμα και μέσω κοινών αυλών.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε στο δίκτυο των δρόμων του οικισμού και συγκεκριμένα σε αυτούς που κινούνται γύρω από τον αρχικό παραδοσιακό πυρήνα. Οι δρόμοι αυτοί είναι στενοί,και οι περισσότεροι έχουν καμπυλωτή χάραξη. Επιπλέον, σε ορισμένα σημεία τους, στενεύουν σταδιακά, κάτι που αποσκοπεί στην αποφυγή της μαζικής εισροής των επιδρομέων στον οικισμό και την ευκολότερη αντιμετώπιση τους.
Κατ'επέκταση, η καστροπολιτεία μπορεί να θεωρηθεί ως δείγμα της λεγόμενης φρουριακής αρχιτεκτονικής, η οποία εμφανίστηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας(1204-1669 μ.Χ). Πιο συγκεκριμένα, οι Ενετοί κατασκεύασαν οχυρώσεις στα λιμάνια και τα αστικά κέντρα με σκοπό την προστασία της κατακτημένης γης από ενδεχόμενους επιδρομείς. Σε αυτά τα έργα, βέβαια, συμμετείχαν ντόπιοι μάστοροι και αρχιτεχνίτες, οι οποίοι μετέφεραν καίρια στοιχεία της φρουριακής αρχιτεκτονικής στις κατοικίες των οικισμών που αργότερα έχτισαν.
Πολύ ενδιαφέρον πληροφορίες για την καστροπολιτεία της Κιάφας, τα διαβατικά της και την ιστορία της θα βρείτε στο: http://hydra-hydrea-hydroussa.blogspot.gr/2012/02/blog-post.html .
Ο χρόνος έχει αφήσει τα σημάδια του στα διαβατικά (καμάρες) της Κιάφας. Πολλοί από τους ‘διαβάτες’ της έχουν ‘φύγει’. Η οικονομική κρίση έχει κάνει πολυτέλεια την συντήρηση τους. Τα σπίτια δεν βάφονται κάθε ‘Ανοιξη. Δεν έχουν φως τα παράθυρα τον Χειμώνα και τις γιορτές δεν μυρίζουν γλυκά να ψήνονται. Οι καμάρες όμως είναι εκεί. Να μας θυμίζουν μία άλλη εποχή. Να μας κάνουν να φανταζόμαστε τις παρέες που ίσως κάθονταν από κάτω.Γυναίκες,παιδιά,άντρες. Βεγγέρι. Έτσι δεν έλεγαν τις συναθροίσεις οι γιαγιάδες?
Μία φωτογράφια.Μία ιδέα.
Δεν ξέρω σε ποιόν ανήκουν τα διαβατικά (οι καμάρες) αλλά η Ιστορία και η Παράδοση ανήκουν σε όλους. Πιο πολύ σε κάτι ρομαντικούς και ονειροπόλους.
Και λέω τώρα:
Ας υιοθετήσουμε από μία καμάρα. Και ας ξεκινήσουμε.
Ένας θα βάλει τα υλικά. Ασβέστη,μουντιά,χρώματα.
Άλλος θα τα κουβαλήσει. Με τον Παραδοσιακό τρόπο.Ιδρώνοντας και λίγο.
Άλλοι θα βάλουν την μαστοριά. Τους καλύτερους έχουμε. Δεν έχουμε?
Και μόλις η κάθε καμάρα ‘λάμψει’! Ασπριστεί! Βάλει τα ΄καλά΄της.
Ευκαρία για βεγγέρι. Που θα γίνει γλέντι. Με κρασί και μεζέδες.
Και με τραγούδι και χορό. Όπως παλιά. Όπως άλλοτε. Τότε που δεν απαιτούσαμε μόνο αλλά και δίναμε.
Ότι έιχαμε.
